Deze website gebruikt cookies die nodig zijn om de website te laten functioneren. Daarnaast gebruiken we cookies die op anonieme wijze het gebruik van de website bijhouden. Onze cookies dienen nadrukkelijk niet om je te volgen of om je iets te verkopen.
Groene Cirkels
Dé gemeenschappelijke droom om de kringloop te sluiten
Een klimaatneutrale Heineken brouwerij, een duurzame economie én een aangename leefomgeving in de regio Zoeterwoude. Met deze doelen is de Groene Cirkels in 2013 opgezet: een triple helix samenwerking tussen de provincie als overheidsinstantie, Heineken als commercieel bedrijf en de universiteit van Wageningen als kennispartner. Organisaties die allemaal een gemeenschappelijke droom hebben: het sluiten van de kringlopen van de keten. Inmiddels loopt de Groene Cirkel Heineken zo goed, dat er ook andere Groene Cirkels zijn opgezet. Linneke van Heemskerck Düker werkt als procesmanager bij de provincie en is de spin in het web die alle partijen in de Groene Cirkel Heineken met elkaar verbindt. Feiko (tevens oud-trainee) is net als Linneke procesmanager, maar dan voor de Groene Cirkel Duurzame Fritesketen van Farm Frites.
Een droom van Heineken, universiteit Wageningen en de provincie
In 2011 kwamen Menko Wiersema van de provincie Zuid-Holland en Jan Kempers van Heineken elkaar tegen op een bijeenkomst. Ze spraken daar over een project van Paul Opdam, werkzaam bij universiteit Wageningen, waar hij zich bezighoudt met het nut van de natuur voor visser, burger, boer en bedrijf. Samen kwamen ze erachter dat ze een gemeenschappelijke droom hebben die ze alleen kunnen verwezenlijken door de krachten te bundelen. Zo ontstond Groene Cirkels. Dit is een programma waarin niet alleen het groenste biertje ter wereld wordt gebrouwen, maar ook de leefomgeving een flinke boost krijgt.
Wat is Groene Cirkels?
Samenwerken van binnenuit
Linneke: ‘’Iedereen binnen de Groene Cirkel heeft zo zijn eigen belangen. Met zijn commerciële ambities wil Heineken het duurzaamste bier ter wereld brouwen. Zuid-Holland wil een omgeving creëren waarin je goed kunt wonen, werken, recreëren en ondernemen. En universiteit Wageningen wil een nieuwe generatie opleiden en kennis ontwikkelen. Vaak zie je in dit soort samenwerkingen dat er hiërarchie ontstaat. Eén organisatie of persoon bepaalt de koers in dat programma. Bij Groene Cirkels gaat dat totaal anders. Hier zijn alle partijen gelijkwaardig aan elkaar. Deze samenwerking heeft geen prijs, geen vaste vorm en wordt niet geforceerd door middel van macht. Deze samenwerking is gebaseerd op gelijkwaardigheid, vertrouwen en wederkerigheid. Het is geen doel op zich, maar een resultaat van partijen die niet alleen voor eigen belang gaan, maar voor een win-win situatie voor iedereen.’’
De rol van de provincie in een duurzame kringloopketen
Feiko: ‘’Bijzonder is dat er veel aandacht is voor de vitaliteit van de samenwerking. Samenwerken tussen een overheid, multinational en kennisinstelling is niet vanzelfsprekend. Dit zijn 3 totaal verschillende organisatieculturen die elkaars taal moeten leren spreken. Dat betekent dat je in elkaar moet investeren, soms moet vertragen om later sneller te kunnen gaan of meer te bereiken. Daarbij is het wel belangrijk dat je snel laaghangend fruit, zoals kleinere projecten, oppakt. Op die manier ervaar je voortgang en creëer je ruimte om ook langere termijn projecten op te pakken. Samenwerken krijgt voor de provincie een andere betekenis dan vroeger. Vroeger was de provincie de enige geldschieter en opdrachtgever, waardoor een samenwerking eerder top-down was dan horizontaal. Ook staan we tegenwoordig voor opgaven die we niet alleen meer op kunnen lossen. We moeten samenwerken en netwerken om onze beleidsdoelen te realiseren. Onze rol bij deze samenwerkingen is niet vastomlijnd. Denk bijvoorbeeld aan het verbinden van partijen, netwerken en het toegankelijk maken van wet- en regelgeving.”
De provincie profileert zich steeds meer als een belangrijke samenwerkingspartner tussen markt, overheid, kennis en onderwijs in. Daarbij staat een horizontale samenwerking centraal.''
Van boer tot brouwerij: iedereen werkt samen
Feiko gaat verder: ‘’Wat naast de bijzondere samenwerking zo kenmerkend is aan Groene Cirkels, is dat we grondstofkringlopen proberen te sluiten binnen de keten. Daardoor ontstaat een netwerk aan stakeholders die mee willen verduurzamen. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan de reststromen van bier en mout, die worden gebruikt voor voedsel bij de omliggende melkveehouderijen. En daar wordt de mest weer gebruikt voor het opwekken van biogas en energie voor de brouwerij.’’
Concurrenten werken samen aan gemeenschappelijke doelen
Linneke: ‘’Verder streven wij bij Heineken naar een groene transportcorridor, met klimaatneutraal vervoer van 50.000 containers over de weg en het water naar de Rotterdamse haven. De energiebedrijven Engie en Eneco zijn aangehaakt om te kijken hoe we de transportschepen konden verduurzamen. De twee partijen zijn concurrenten van elkaar, maar het overkoepelende ideaal was zo groot dat beide partijen er voor gaan zorgen dat de binnenvaartschepen van Heineken elektrisch gaan varen, met batterijen er op.’’
Een heel team van medewerkers
Linneke: ‘’Doordat het netwerk aan partners zo groeit, is het natuurlijk niet mogelijk om in je eentje als procesmanager bij de provincie dit hele programma te leiden. Daarom werk ik veel samen met deskundige collega’s. Het team van deze Groene Cirkel, die van Heineken, bestaat in totaal uit ongeveer 9 collega’s. Procesmanagers, beleidsmedewerkers en ondersteuners. Daarnaast werken wij natuurlijk veel samen met andere afdelingen binnen de provincie, zoals groen, landbouw, infrastructuur, energietransitie en circulair.’’
Het is erg leuk om te zien dat er steeds meer collega’s en partijen betrokken worden bij dit programma. Dat maakt het overigens ook uitdagend.’’
Uitbreiden met meerdere Groene Cirkels
Feiko: ‘’Het is niet alleen voor ons duidelijk dat Groene Cirkels succesvol is; ook de buitenwereld ziet dat. Inmiddels groeit het netwerk zo hard, dat er ook andere cirkels zijn opgestart: Groene Cirkel Kaas en Bodem, Groene Cirkel Circulaire Suikerbietketen en Groene Cirkel Duurzame fritesketen. Ik werk samen met één van de grootste fritesproducenten, de HAS hogeschool en universiteit Wageningen aan het verduurzamen van de fritesketen. Denk aan de ontwikkeling van geothermie voor de productie van stoom in de fabriek en de verwarming van woningen in de omgeving. Of aan een biodivers bedrijventerrein en bloemrijke akkerranden, die bijdragen aan een aantrekkelijke leefomgeving. En de reductie van gewasbescherming op akkers door natuurlijke plaagregulatie. Ook dit netwerk aan ketenpartners breidt zich uit en zorgt voor een spin-off aan duurzame initiatieven.’’
Groene Cirkel Kaas en Bodemdaling - 2018
De toekomst van Groene Cirkels
Feiko voegt daar nog aan toe: ‘’Ik zie de toekomst van Groene Cirkels rooskleurig in. Er ontstaat inmiddels een netwerk van Groene Cirkels die ook voor elkaar weer iets kunnen betekenen. Denk bijvoorbeeld aan gezamenlijke lobbykracht voor het toekomstige Europese Landbouwbeleid. De kracht van de netwerken is ook dat ze vitaal en energiek zijn en vaak langer bestaan dan de bestuurlijke coalitie van een provincie. Dat is in een politieke omgeving, waarin iedere 4 jaar een nieuwe coalitie komt, een gezonde basis.’’
Linneke is het daar mee eens: ‘’Verder denk ik dat wij ook nog meer kunnen werken aan het uitdragen van Groene Cirkels, zodat de cirkel nog verder groeit. Uiteindelijk willen we natuurlijk overal grote gesloten kringlopen en dat kan alleen als iedereen meedoet. Daar liggen voor mij en mijn collega’s nog mooie kansen.’’
Contact en vacatures
We hebben niet altijd concrete vacatures open staan. We zijn wel altijd geïnteresseerd in contact met goede kandidaten. Dus als er geen vacature voor je open staat, kun je contact opnemen met Martine. Dan kunnen we samen jouw mogelijkheden bij de provincie bespreken.