Deze website gebruikt cookies die nodig zijn om de website te laten functioneren. Daarnaast gebruiken we cookies die op anonieme wijze het gebruik van de website bijhouden. Onze cookies dienen nadrukkelijk niet om je te volgen of om je iets te verkopen.
Digitalisering raakt alles in onze provincie
We zijn bij de overheid de digitale samenleving aan het vormgeven
Data en technologie bieden de mogelijkheid onze rol als overheid opnieuw te ontwikkelen en problemen anders en nog beter aan te pakken."
Datagedreven werken binnen de Provincie
Werken aan digitalisering tussen Rijk en gemeenten
Als provincie en middenbestuur hebben we een belangrijke rol in de digitalisering van de overheid. Het Rijk heeft een tamelijk abstracte digitale agenda, de rol van het Rijk is kaders schetsen en minder uitvoerend. Gemeenten zijn zeer uitvoerend met digitale transformatie bezig, maar vinden het wiel best vaak allemaal opnieuw uit. Als provincie, tussen het Rijk en de gemeenten in, realiseren we Rijksambities in ons gebied én helpen we gemeenten om samen te werken op het gebied van digitalisering. We zijn een schakel tussen de abstractie van het Rijk en de concrete rol van de gemeente. Daarnaast zijn we met 2000 collega’s groot genoeg om echte stappen te zetten met innovatieve projecten.
Een voorbeeld hiervan is het plaatsen van windmolens of bijvoorbeeld grote distributiecentra. De locatiekeuzes kun je in scenario’s in lange teksten opnemen en presenteren aan besluitvormers, maar in plaats daarvan werkt de afdeling Ruimte, Wonen en Bodem aan een zichtlijnenmodel waarbij ze objecten digitaal op een kaart plaatsen (zie afbeelding hierboven). Zo kun je digitaal analyseren vanaf welke plekken een windmolen zichtbaar is en of er een betere locatie beschikbaar is. Ook kun je zien waar bijvoorbeeld een rij bomen geplaatst kan worden om ‘storende objecten’ te maskeren. In vergelijking met een beleidsnota kan op deze manier een helder en sprekend beeld gevormd worden over zoeklocaties. Het is alsof je Sim City speelt, maar dan in de echte wereld.
Een ander voorbeeld van een innovatief project is ons datawarehouse. Als provincie hebben we ontzettend veel data. Burgers en instanties die deze informatie of data willen gebruiken, kunnen die in het datawarehouse op 1 plek vinden. Dit datawarehouse is inmiddels een van de meest ontwikkelde in overheidsland.
Bij een overheid moet je ook naar de morele kant van technologie kijken
Een van de ontwikkelingen binnen de digitale transformatie is dat alle organisaties uiteindelijk een digitaal platform worden. Bekend voorbeeld is ING, die stelden een tijd geleden dat ze geen financieel bedrijf meer willen zijn, maar een digitaal platform met een banklicentie. In het verlengde daarvan zegt Jan: “De overheid wordt een digitaal platform met een democratische licentie. Ook overheidsorganisaties worden een digitaal platform. Maar als overheid moeten we onszelf wel andere vragen stellen vanuit onze maatschappelijke rol.”
“Ik wil niet leven in een wereld die door Google en Facebook wordt bepaald. Van alles wat ik tot nu toe heb gezegd over het digitalisering en het bieden van een digitaal platform, kun je zeggen ‘dat kan Google ook’. Het grote verschil is dat wij als overheid morele waarden als rechtvaardigheid, autonomie, privacy, gelijkheid en inclusiviteit nastreven. Google streeft winst en een verbetering voor een kleine groep na, wij dragen bij aan een betere samenleving. Dat geeft het werken als IT’er bij de overheid echt een extra dimensie.”
De afwegingen die wij maken in het omgaan met data en technologie zijn moreel geladen. Als wij aan de slag gaan met open data, hebben wij een extra morele verplichting dat die data geen privacygevoelige informatie bevat. De burgers en bedrijven in Zuid-Holland moeten erop kunnen rekenen dat de overheid hun belang, in dit geval privacy, beschermt. Wij kunnen kunstmatige intelligentie inzetten bij het uitvoeren van ons beleid, door bijvoorbeeld slimme verkeerslichten te gebruiken, om zo de doorstroming op provinciale wegen te verbeteren. Maar aan het inzetten van machinelearning stellen we wel de eis dat we kunnen nagaan hoe het resultaat tot stand is gekomen. Wij moeten namelijk aan een burger kunnen uitleggen hoe we hebben nagedacht over zijn rechten en plichten en hoe we tot een beslissing zijn gekomen die hem of haar aangaat.
Ik moet er niet aan denken om bij Google te werken. Ik ben vanuit volle overtuiging ambtenaar. Ik wil bijdragen aan een (digitale) samenleving waar democratie, privacy en inclusiviteit de belangrijkste waarden worden en blijven.
Mens of machine
Jan: “Ik krijg wel eens de vraag: zijn algoritmen de ambtenaren van de toekomst? Het antwoord op deze vraag weet ik niet. En dat zeg ik ook. Want ik vind het juist fair om van sommige ontwikkelingen te zeggen dat we het antwoord nog niet hebben. En ik weet dat we die vraag over een jaar veel beter kunnen beantwoorden. En over vijf jaar kunnen we ons niet voorstellen dat we zulke domme antwoorden op deze vraag gaven.”
Als wij nu met algoritmes en data werken, eisen we dat die transparant en navolgbaar zijn. Algoritmen zijn beslissingsondersteunend. Ik zie graag dat het laatste besluit wordt genomen door een ambtenaar of bestuurder. Toch zijn er al beslissingen waar een ambtenaar of bestuurder niet het laatste woord heeft. Slimme verkeerslichten, daar komt geen ambtenaar meer aan te pas. En dat vinden we heel normaal. We zullen er langzamerhand aan wennen dat dat op meer terreinen gaat gebeuren. Maar hoe gevoeliger en strategischer het beleid is, hoe meer menselijke besluitvorming nodig is en algoritmes zijn daarin enkel ondersteunend.
Medewerker van de toekomst
De komende 10 jaar rekenen we als provincie op een uitstroom van ambtenaren van minstens 30%. Met oog op de digitale ontwikkeling betekent dat dat je andere mensen moet gaan aannemen. Als er vijf beleidsmedewerkers in een team zitten, en één daarvan gaat met pensioen, dan moet je misschien een data scientist aan het team toevoegen in plaats van op zoek te gaan naar eenzelfde soort beleidsmedewerker. Ook onze huidige werknemers zullen meer feeling met data en technologie moeten krijgen. Niet iedereen hoeft IT’er te worden, maar moet wel in staat zijn om te snappen wat de digitale transformatie voor de samenleving en voor het eigen werkpakket gaat betekenen.
Hoe een dag er voor een provincieambtenaar over vijf jaar uitziet? Wanneer ik dan ‘s ochtends binnenkom kijk ik eerst naar de data en voor mij verzamelde informatie in het datawarehouse van de provincie over het onderwerp waarmee ik aan de slag ben. Zo zie ik de actuele ontwikkelingen in de samenleving en de behoeften van onze burgers en maatschappelijke instellingen. Met die realiteit kan ik vervolgens, met collega’s en partners, aan de slag met de doelen die de politiek op dit onderwerp heeft vastgesteld.
IT’er bij de overheid: een bewuste keuze
Een IT’er die bij de overheid komt werken, maakt een fundamenteel andere keuze dan iemand die in de commerciële sector gaat werken. Hier werk je zichtbaar aan een betere wereld. Dat is het onderscheidende van bij een overheid werken ten opzichte van een andere organisatie, dat je hier vanuit je expertise als bijvoorbeeld data scientist bijdraagt aan het bouwen van onze samenleving. Een participatief denkende beleidsmedewerker die snapt dat hij met data en technologie intelligentere publieke waarde kan creëren is overigens net zo welkom als een data scientist.
De provincie gaat zich de komende jaren sterk doorontwikkelen op het gebied van data en technologie, om zo haar taken nog beter uit te kunnen voeren. Een zeer interessante omgeving om in te werken. En een mooi moment om in te stappen!